Eet je slim! Welke voeding is goed voor je brein!
Onlangs verscheen Eet je slim, de Nederlandse vertaling van een boek van de Italiaans-Amerikaanse neurowetenschapper Lisa Mosconi. Wat wij eten heeft volgens haar grote invloed op het functioneren van onze hersenen. Acht vragen aan Mosconi.
Waarom ben je zo geïnteresseerd in het brein?
“De hersenwetenschap is razend interessant. In tegenstelling tot andere lichaamscellen die zich steeds vernieuwen, gaan hersencellen een leven lang mee. Des te belangrijker om er goed voor te zorgen.”
“De interesse in de werking van onze hersenen komt deels voort uit mijn ervaringen met de verwoestende effecten van alzheimer in mijn familie. Aanvankelijk richtte mijn onderzoek zich voornamelijk op de vroegtijdige ontdekking van dementie. Toen we steeds meer bewijs verzamelden voor het verband met voeding, besloot ik me daarop te storten.”
Het is toch genetisch bepaald of je dementie krijgt?
“Dat werd lange tijd inderdaad gedacht. Voor sommige patiënten geldt ook zeker dat hun ziekte wordt veroorzaakt door agressieve, dementie veroorzakende genetische mutaties.”
“Voeding beïnvloedt ons brein op de korte en op de lange termijn.”
Lisa Mosconi
“Maar voor de overgrote meerderheid van de bevolking geldt dat de kans op alzheimer beïnvloed wordt door uiteenlopende medische en met de levensstijl samenhangende factoren, waaronder iemands voedingspatroon. Voeding beïnvloedt ons brein op de korte en op de lange termijn.”
Kun je daar een voorbeeld van geven?
“Iedereen kent de behoefte aan koffie bij een energiedipje. Wij voelen intuïtief aan dat voeding een effect op onze hersenen heeft. Een ander voorbeeld is de behoefte aan rood vlees bij ijzertekort. Of zin in chocolade wanneer we een tekort hebben aan magnesium.”
En op de lange termijn?
“Vetten zijn een goed voorbeeld. Onze hersenen kunnen niet zonder vetten in vette vis, olijfolie, noten en zaden. Die zogenoemde ‘goede vetten’ beschermen ons brein op de lange termijn tegen aftakeling.”
“Een belangrijk onderzoek onder zesduizend deelnemers van 65 jaar en ouder toonde bijvoorbeeld aan dat mensen die maar weinig omega 3-vetzuren binnenkrijgen 70 procent meer kans op alzheimer hebben dan mensen die meer omega 3-vetzuren consumeren.”
Maar vet is toch juist slecht?
“Nee. Ik begrijp de verwarring wel over wat er nu wel of niet gezond is. Er wordt zoveel geroepen in de media en op internet. De ene dag hoor je dat eieren slecht voor je zijn en de volgende dag dat ze barsten van de gezonde stoffen. De ene dag maken vetten je dik en ziek, de volgende dag zijn het koolhydraten.”
Hoe kan het dat er zoveel onduidelijkheid heerst in de voedingswetenschap?
“Dat lijkt maar zo. Onder wetenschappers die zich met neurovoeding bezighouden is er wel degelijk consensus over wat gezond is voor ons brein. Veel van die studies verschijnen helaas enkel in medische vakbladen. Als ze de weg naar het grote publiek al vinden, komen ze daar vaak in verdraaide of overbelichte vorm aan.”
“Je kunt niet zeggen: ‘Eet dit en eet dat.’ Het is het samenspel.”
Lisa Mosconi
“Marketing speelt daarin een grote rol. Bepaalde onderdelen uit een studie worden uitvergroot om een bepaald ingrediënt of product in de schijnwerpers te zetten. Maar je kunt niet zeggen: ‘Eet dit en eet dat.’ Het is het samenspel van verschillende stoffen dat bepaalde voeding gezond maakt voor de hersenen. Het gaat om je hele dieet.”
Welk dieet is het best voor ons brein?
“In mijn boek noem ik een aantal traditionele diëten waaronder het mediterrane dieet. Over dat dieet is vrij veel geschreven. In het algemeen komt het beste ‘breindieet’ hierop neer: veel vezels, seizoensgroenten, fruit en hele granen, voldoende vis, beperkt rood vlees en zuivelproducten.”
“Mijn beste ‘breintip’ is altijd: blijf uit de buurt van bewerkte voeding zoals witbrood, witte pasta, sauzen, pakjes, zakjes, koek, frisdrank, chips en snoep. Bewerkte voeding is ‘breinvijand’ nummer één.”
Wat kunnen we nog meer doen om onze hersenen fit te houden?
“Bewegen! Dat is niet alleen goed voor onze spieren en botten, ook voor het brein. Je hersens laten kraken, is ook belangrijk. Blijf jezelf intellectueel uitdagen door bijvoorbeeld nieuwe dingen te leren. Verder: slaap voldoende en beperk stress.”
Lisa Mosconi is adjunct-directeur van de Alzheimer Preventiekliniek van Weill Cornell Medical College in New York en was oprichter en directeur van het Nutrition & Brain Fitness Lab aan de New York University. Ze heeft een PhD in zowel neurowetenschap als nucleaire geneeskunde.
Bestellen van het boek kan hier